Akşam Namazı Nasıl Kılınır?

Akşam namazı, gün batımından hemen sonra kılınan ve üç rekat farz, iki rekat son sünnetle tamamlanan önemli bir ibadettir. Bu namaz, Müslümanların günlük koşuşturmalarından uzaklaşıp ruhen dinlendiği, Allah’a yakınlaştığı bir vakittir. Aşağıda tüm aşamaları detaylıca açıklanmaktadır.

Akşam namazı, güneş battıktan sonra kılınan beş vakit namazdan dördüncüsüdür. Vaktin girişi, güneşin ufuk çizgisinde kaybolmasıyla başlar. Bu vakitte kılınan namaz, hem günü sonlandırırken kalbi Allah’a teslim etme fırsatı sunar hem de manevi dinginlik sağlar. Namaz, üç rekat farz ve ardından iki rekat sünnet olmak üzere toplam beş rekatlık bir ibadetten oluşur. Sahih kaynaklara göre, farzdan önce de iki rekatlık nafile (müstehap) kılmak mümkündür. (Sahih-i Buhari, Sahih-i Müslim)

Namaz Vakti ve Hazırlık

Akşam namazı vakti, güneşin battığı andan itibaren başlar ve akşamın kırmızılığı kaybolana kadar devam eder. Bu süre içinde namazın kılınması gerekir; geciktirmek mekruh sayılır. Namaz öncesinde beden ve ruh temizliği için abdest alınır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) “Abdest imanın yarısıdır” (Sahih-i Müslim) buyurarak bu ibadetin önemini vurgulamıştır.

Abdestin Kısa Özeti

1. Niyet: Kalpte abdest almaya niyet edilir.
2. Ellerin Yıkanması: Bileklere kadar üç kez yıkanır.
3. Ağız ve Burun Temizliği: Üçer kez ağız ve burun temizlenir.
4. Yüzün Yıkanması: Saç diplerinden çene altına kadar üç kez.
5. Kolların Yıkanması: Dirseklere kadar sağ ve sol kol üçer kez.
6. Başın Meshedilmesi: Islak ellerle başın tamamı bir defa meshedilir.
7. Kulakların Silinmesi: İç ve dış kısımları silinir.
8. Ayakların Yıkanması: Bileklere kadar üçer kez.

Akşam Namazının Rekatları

1. Üç Rekat Farz:
   • İlk iki rekatta Fatiha ve ek sure okunur.
   • Üçüncü rekatta yalnızca Fatiha okumak yeterli kabul edilir.
2. İki Rekat Son Sünnet:
   • Farzdan sonra kılınır.
   • Her rekatta Fatiha ve ek sure okunur.

Ayrıca farzdan önce kılınan iki rekatlık nafile de tavsiye edilmiştir. Bu uygulama, Hanefi mezhebinde müstehap kabul edilir.

Niyet ve İftitah Tekbiri

Namaza başlamadan önce kalpte, “Niyet ettim akşam namazının üç rekat farzını kılmaya” şeklinde niyet edilir. Ardından eller omuz hizasına kaldırılarak “Allahü Ekber” denir ve namaza girilir. Bu iftitah tekbiriyle birlikte dünyevi düşüncelerden sıyrılıp Allah’a yönelme vurgulanır. (Sahih-i Buhari)

Birinci Rekat

1. Kıyam (Ayakta Durma):
   • Eller bağlanır (Hanefi mezhebinde göbek altında, Şafii mezhebinde göğüs hizasında).
   • Fatiha Suresi okunur.
   • Fatiha’dan sonra kısa bir sure veya birkaç ayet okunur (örnek: İhlas Suresi).
2. Rükû (Eğilme):
   • “Allahu Ekber” diyerek rükûya eğilinir.
   • Eller dizlere konur, sırt düz tutulur.
   • “Subhâne Rabbiyel azîm” (Yüce Rabbimi noksan sıfatlardan tenzih ederim) üç kez söylenir.
3. Rükûdan Doğrulma:
   • “Semi’allahu limen hamideh” (Allah, kendisine hamd edeni işitir) denerek kalkılır.
   • “Rabbena ve lekel hamd” (Rabbimiz, hamd yalnız Sanadır) denerek dik durulur.
4. Secde:
   • “Allahu Ekber” denerek secdeye gidilir.
   • Alın, burun, eller, dizler ve ayak parmakları yere temas eder.
   • “Subhâne Rabbiyel a’lâ” (Yüce Rabbimi noksan sıfatlardan tenzih ederim) üç kez söylenir.
   • İki secde arasında kısa bir oturuş yapılır, tekrar secdeye gidilir.

İkinci Rekat

Birinci rekatın sonunda ayağa kalkılır ve ikinci rekat aynı şekilde kılınır:

1. Fatiha ve ek sure okunur.
2. Rükû ve doğrulma
3. Secde ve iki secde arası oturuş
4. İkinci secde

İkinci secdenin ardından oturulur ve Tahiyyat duası okunur:

التحيات لله والصلوات والطيبات
Ettehiyyâtü lillâhi ves-salavâtü vet-tayyibât

السلام عليك أيها النبي ورحمة الله وبركاته
Es-selâmü aleyke eyyühen-nebiyyu ve rahmetullâhi ve berakâtüh

السلام علينا وعلى عباد الله الصالحين
Es-selâmü aleynâ ve alâ ibâdillâhis-sâlihîn

Bu kısımda yalnızca Tahiyyatü okunur; Allahumme salli ve Allahumme bârik duaları dördüncü rekat veya son oturuşta eklenir. Fakat akşam namazı farzı üç rekat olduğu için, ikinci rekat sonundaki oturuş “kısa oturuş”tur. Ardından ayağa kalkılır.

Üçüncü Rekat

Üçüncü rekata, yine kıyam (Fatiha okunur, ardından bazı görüşlere göre ek sure okunmaz) ve rükû, secde aşamalarıyla devam edilir. Son secdeden sonra oturulur ve yine Tahiyyat, ardından Allahumme salli ve Allahumme bârik duaları eklenir:

Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed
Allahümme bârik alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed

Sonunda, sağa ve sola selam verilerek akşam namazının üç rekat farzı tamamlanmış olur.

İki Rekat Son Sünnet

Farz namazın ardından, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in tavsiye ettiği iki rekatlık son sünnet kılınır. Bu sünnet rekatlarda da her rekatta Fatiha ve ek sure okunur, rükû ve secdeler aynı şekilde yerine getirilir. İkinci rekatın sonunda Tahiyyat, Allahumme salli, Allahumme bârik ve dua okunduktan sonra selam verilir.

Namaz Sonrası Zikir ve Dua

Namaz bittikten sonra kısa bir süre zikir ve dua ile meşgul olmak manevi bakımdan oldukça faydalıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), namaz sonrasında 33 defa “Subhanallah”, 33 defa “Elhamdülillah” ve 34 defa “Allahu Ekber” zikrini yapmayı tavsiye etmiştir (Sahih-i Müslim). Ayrıca,

Rabbena atina fid-dünya haseneten ve fil-âhireti haseneten veqina azâben-nâr
(Rabbimiz, bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver ve bizi cehennem azabından koru) (Sahih-i Buhari)

duası, kalbi huzurla dolduran güzel bir yakarıştır.

Özet ve Son Söz

Akşam namazı, güneşin battığı andan itibaren kılınmaya başlanır ve üç rekat farz, ardından iki rekat son sünnetle tamamlanır. Bu namaz, günün bitimine yaklaşırken ruhen arınma ve Allah’a yönelme fırsatı sunar. Abdest, niyet, Fatiha ve ek sure okuma, rükû, secde, tahiyyat ve selam gibi aşamaların her biri, kalbin Allah’a olan bağlılığını pekiştirir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in sünnetine uyarak namazı tam vaktinde kılmak, Müslüman’ın hayatına düzen ve huzur getirir.

Kaynakça

• Sahih-i Buhari
• Sahih-i Müslim
• Tirmizî, İlim ve Adab
• Riyad-us-Salihin
• İmam Gazali, İhya-u Ulumiddin

Akşam namazını vakti içinde ve huşu ile kılmak, günün geri kalanında kalbe ferahlık ve manevi doyum sağlamaya yardımcı olur. Bu önemli ibadeti yerine getirirken, her hareketin derin anlamını idrak etmek ve ibadeti samimiyetle gerçekleştirmek, müminin Allah katındaki değerini artıran bir erdemdir.

Views: 1