Allah’ın Sıfatları Nelerdir?

Allah’ın sıfatları, O’nun zatını, kudretini, merhametini ve diğer yüce niteliklerini yansıtır. Bu yazıda, ilahi sıfatlar ayrıntılı şekilde incelenmekte; ayet ve hadis örnekleriyle desteklenmektedir.

Allah’ın sıfatları, O’nun zatına ait benzersiz niteliklerdir. İslam inancına göre, Allah her türlü eksiklikten münezzehtir. Sıfatlar, O’nun yüceliğini, kudretini, hikmetini, merhametini ve adaletini tecelli ettirir. Bu kavram; tevhid inancının temel taşlarından biridir. (Sahih Buhari)

Mutlak Sıfatlar

Mutlak sıfatlar, Allah’ın zatında bulunan, hiçbir benzerin bulunmadığı niteliklerdir. Bu sıfatlar arasında;

• Vücud (Varlık): Allah’ın ezeli ve ebedi varlığı, yaratılmış hiçbir varlıkta bulunmaz.
• Kudret: Her şeye gücü yeten, her işin sahibi olan kudret.
• İlim: Her şeyin ilmi O’na mahsustur.

Bu sıfatların tamamı, O’nun hiçbir eksiklikten uzak olduğunu gösterir.

Zati Sıfatlar

Zati sıfatlar, Allah’ın zatında bulunan özellikleri ifade eder. Bunlar, O’nun özüyle iç içe geçmiş niteliklerdir. Örneğin:

• Hayat: Allah hiçbir zaman ölmez; ebedi hayata sahiptir.
• İsteme: Allah, hiçbir şeyi istemeden ya da isteyerek yaratmaz; O, her şeyi dilediği gibi yaratır.
• İrade: O’nun iradesi her daim hakikati yansıtır.

Bu nitelikler, Allah’ın zatını anlamada temel kavramlardır. (Tafsir İbn Kesir)

Fiili Sıfatlar

Fiili sıfatlar, Allah’ın işlerini ve fiillerini ifade eder. Bunlar, O’nun yaratma, koruma, affetme gibi fiillerinde ortaya çıkar. Bazı önemli fiili sıfatlar şunlardır:

• Rahmet: Allah’ın kullarına merhameti sınırsızdır.
• Adalet: Her işinde adalet ve hikmet tecellidir.
• İlim ve Hikmet: O, her şeyi bilir ve her işinde hikmet barındırır.

Fiili sıfatlar, Allah’ın eylemlerinin mükemmelliğini gözler önüne serer.

Tevhid Bağlamında İlahi Sıfatlar

Tevhid inancı, Allah’ın birliğine dair tüm inanç esaslarını içerir. Bu bağlamda sıfatlar, O’nun tekliğini pekiştirir. İslam’da Allah’ın sıfatlarını tanımak, O’na teslimiyetin ve kulluk bilincinin temelidir.

• Tevhid-İlahi: Allah’ın hiçbir ortağı, benzeri veya rakibi yoktur.
• Tanzih: Allah, hiçbir sıfat bakımından yaratılmışlara benzememektedir.

Kur’an-ı Kerim’de de bu konuya değinilir. Örneğin,

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ

Kul Huve Allahu Ahad

“De ki: O, Allah tektir.”

– Anlamı: Allah’ın birliğini ve benzersizliğini ifade eder. (Tefsir İbn Kesir)

Hadis ve Ayetlerle Açıklamalar

İlahi sıfatlar, Kur’an-ı Kerim ve sahih hadislerle açıklanmış ve temellendirilmiştir. Hz. Peygamberimizin (s.a.v.) “Allah’ın 99 ismi vardır” hadisi, bu sıfatların önemine işaret eder.

اللَّهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى

Allahu Subhanahu Ve Taâlâ

“Allah, O, her türlü eksiklikten münezzehtir.”

– Okunuşu: Allahu Subhanahu Ve Taâlâ

– Anlamı: Allah, yüce, her türlü noksanlıktan uzaktır. (Sahih Buhari)

Hadiste, “İsm-ül Hüsna” olarak da anılan 99 isim, Allah’ın sıfatlarının çeşitli yönlerini ortaya koyar. Örneğin,

• Er-Rahman (الرحمن) Er-Rahman“Çok merhametli olan”
• Er-Rahim (الرحيم) Er-Rahim“Muhabbetinde sürekli merhameti bol olan”

Bu isimler, Allah’ın kullarına olan merhametini ve şefkatini yansıtır. (Sahih Muslim)

Ayet ve Hadislerde Yer Veren Diğer Sıfatlar

Kur’an’da Allah’ın sıfatlarına yer veren birçok ayet bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi de “El-Hakîm” sıfatıdır.

• El-Hakîm (الحكيم) El-Hakîm“En hikmetli olan”
  Bu sıfat, Allah’ın her işinde hikmet ve irade sahibi olduğunu ifade eder.

Bir başka örnek ise “El-Melik” sıfatıdır.

• El-Melik (الملك) El-Melik“Mutlak hakim olan, her şeyin sahibi olan”
  Bu sıfat, Allah’ın kainatın gerçek ve mutlak sahibi olduğunu belirtir. (Tafsir İbn Kesir)

İlahi Sıfatların Hikmeti

Allah’ın sıfatları, O’nun yüceliğinin, kudretinin ve hikmetinin tecellisidir. Bu sıfatlar, müminin Allah’a olan bağlılığını pekiştirir.

• Hikmet: Her sıfat, Allah’ın yaratma amacında ve kainatın düzeninde hikmet barındırır.
• İbadet: Allah’ın sıfatlarını bilmek, kullara ibadetlerini doğru ve bilinçli şekilde yerine getirmeleri için yol gösterir.
• Tesbih: Mümin, Allah’ın sıfatlarını öğrenerek O’na daha yakınlaşır ve sürekli tesbihle O’nun büyüklüğünü anar. (Riyad as-Salihin)

Ayrıca, sıfatların tecellisi müminin kalbine umut, huzur ve teslimiyet getirir. Allah’ın kullarına olan merhameti, affediciliği ve adaleti, insanlara dünya ve ahiret saadeti için yol gösterir.

Kıyaslamalar Ve Anlam Derinliği

Bazı mütefekkirler, Allah’ın sıfatlarını zati ve fiili olmak üzere ikiye ayırmışlardır.

• Zati Sıfatlar: Allah’ın zatına ait öz niteliklerdir. Bunlar, O’nun mutlak varlığı ve benzersizliğini ifade eder.
• Fiili Sıfatlar: Allah’ın kainat üzerindeki fiillerini, eylemlerini yansıtan sıfatlardır.
  Bu ayrım, müminin Allah’ı daha iyi tanımasına ve O’nun yüceliğini idrak etmesine yardımcı olur. (Tefsir İbn Kesir)

İlahi Sıfatların Günlük Hayata Yansımaları

Allah’ın sıfatlarını bilmek, müminin günlük yaşamında rehber olur.

• Adalet: Allah’ın adalet sıfatı, müminin toplumsal ilişkilerinde adaleti gözetmesini teşvik eder.
• Merhamet: Er-Rahman ve Er-Rahim sıfatları, kişinin hem kendine hem de başkalarına karşı merhametli davranmasını sağlar.
• Hikmet: El-Hakîm sıfatı, karşılaşılan zorluklarda sabır ve anlayış geliştirmeye yardımcı olur.

Bu nitelikler, bireyin manevi gelişimine ve toplumsal barışa katkıda bulunur. Her davranışta Allah’ın izlerini görmek, kulluk bilincini artırır. (Sahih Muslim)

Bilimsel ve Tasavvufi Yaklaşımlar

İslam ilmi, Allah’ın sıfatlarını sadece zahiri nitelikler olarak görmekle kalmaz; tasavvuf ehli de bu sıfatları derin bir manevi anlamda yorumlar.

• İçsel Tecrübe: Tasavvuf, Allah’ın sıfatlarının kalpte hissedilen bir nur olduğunu savunur.
• Varlığın Vahdeti: Müteşebbisler, sıfatların ilahi aşkın ve varlığın birliğini simgelediğine inanır.

Bu yaklaşımlar, müminin kalbinde derin bir huzur ve sükûnet yaratır. Allah’ın isimleri ve sıfatları, her bir müminin kalbinde yansıyan ilahi bir ayna gibidir. (Riyad as-Salihin)

İlahi Sıfatların Eğitimi Ve Öğretilmesi

Müminler için Allah’ın sıfatlarını öğrenmek, dini eğitimde önemli bir yer tutar. İmamlar ve hocalar, derslerinde bu kavramları detaylandırır; ayet ve hadislerle destekler.

• Kıssalar ve Öyküler: Peygamberlerin hayatları, Allah’ın sıfatlarının tecellisini gözler önüne serer.
• Mütefekkirlerin Yorumları: Klasik İslam alimleri, sıfatların derinliğini ve hikmetini açıklamak için eserler kaleme almışlardır.

Bu eğitim, genç nesillerin Allah’a olan sevgi ve bağlılığını artırmayı amaçlar. Müminin kalbine işleyen bu bilgiler, toplumsal dayanışma ve adalet duygusunu pekiştirir. (Tafsir İbn Kesir)

Örnek Uygulamalar Ve Dua Örnekleri

Allah’ın sıfatlarını benimseyen Müslümanlar, günlük dualarında da bu niteliklere yer verirler. Örneğin:

اللَّهُمَّ أَنْتَ الرَّحْمَانُ

Allahumme Enter-Rahman

“Allahım, Sen Rahmân’sın.”

– Okunuşu: Allahumme Enter-Rahman

– Anlamı: Allah’ım, Sen sonsuz merhamet sahibisin.

Böyle dualar, kalpte derin bir huzur ve teslimiyet duygusu uyandırır. Aynı şekilde, günün farklı zamanlarında okunan zikirler, Allah’ın sıfatlarını yüceltmeye yöneliktir. (Riyad as-Salihin)

Sıfatların İbadetteki Yeri

Namaz, zikir ve dua gibi ibadetlerde Allah’ın sıfatlarına vurgu yapılır. Mümin, Allah’ın isimlerini anarak O’nunla olan bağını kuvvetlendirir.

• Tesbih: “Subhanallah” demek, Allah’ın her türlü noksanlıktan uzak oluşunu tasdik eder.
• Tevhid Duası: Her namazın başında okunan “Sübhaneke” duası, Allah’ın yüceliğini yüceltir.

Bu ibadetler, bireyin ruhani dünyasında derin bir yer tutar ve günlük yaşamın stresinden uzaklaşmasına yardımcı olur. (Sahih Muslim)

Son Söz

Allah’ın sıfatları, O’nun yüceliğinin, kudretinin ve merhametinin en somut tecellileridir. Müminin bu bilgileri öğrenip hayatına yansıtması, hem bireysel hem de toplumsal huzurun temelidir. İlim ve ihsan yolunda, bu yüce sıfatların ışığında ilerlemek, kalpleri birleştirir ve insanlığa gerçek bir rehberlik sunar.

Kaynakça:

• Sahih Buhari
• Sahih Muslim
• Tafsir İbn Kesir
• Riyad as-Salihin
• Klasik İslam Eserleri
• Al-Ghazali, İhya-u Ulumiddin

Views: 2