Konuşabilen Goril Koko İnsanlar Hakkında Ne Söyledi

Gorillerin dil öğrenmesi mümkün mü? Tarih boyunca birçok araştırmacı, hayvanların insanlarla iletişim kurma kapasitesini incelemiş olsa da, Koko adındaki goril bu konuda tüm bildiklerimizi değiştirdi. Koko, 1000’den fazla kelimeyi anlayan ve işaret diliyle kendini ifade edebilen inanılmaz bir varlıktı. Ancak, asıl dikkat çeken şey onun insanlara verdiği son mesaj oldu: “İnsanlar dünyayı yok ediyor.”

Koko’nun Şaşırtıcı Hikayesi

4 Temmuz 1971’de San Francisco Hayvanat Bahçesi’nde doğan Koko’nun tam adı “Hanabi-Ko” idi. Japonca’da “Havai Fişek Çocuğu” anlamına gelen bu isim, onun olağanüstü zekasını ve etkileyici yeteneklerini anlatmaya yetmiyordu. Küçük yaşta annesinden ayrılmak zorunda kalan Koko, Stanford Üniversitesi’nden Francine “Penny” Patterson tarafından büyütüldü. Penny’nin amacı, insanlarla iletişim kurabilecek bir goril yetiştirmekti.

Başlangıçta Koko, işaret dili öğrenmekte zorlanıyordu. Ancak kısa sürede temel kelimeleri öğrenmeye başladı ve birkaç yıl içinde yüzlerce kelimeyi anlamaya başladı. İşaret diliyle “içmek”, “aç”, “mutlu” gibi kavramları ifade edebiliyor, hatta nesneler ve olaylar hakkında yorum yapabiliyordu.

İnsan Gibi Düşünen Bir Goril

Koko’nun öğrenme kapasitesi, bilim insanlarını şaşkına çevirdi. O sadece kelimeleri tekrar etmiyor, aynı zamanda onları yaratıcı bir şekilde birleştiriyordu. Örneğin, yüzük kelimesini bilmiyordu ama ona “parmak bileziği” demeyi tercih etti. Boş bir bardak gördüğünde “içme yok” diye işaret yaparak suyun eksikliğini dile getirdi.

Goril, yalnızca dil öğrenmekle kalmadı, aynı zamanda mizah anlayışına da sahipti. Bir gün kendisini “iyi kuş” olarak tanımlayıp uçabileceğini iddia ettikten sonra “şaka!” işareti yaparak güldü. Koko’nun bu tür davranışları, bilim insanlarının “Theory of Mind” (Zihin Kuramı) olarak bilinen kavramı sorgulamalarına neden oldu. Bu kavram, başkalarının duygu ve düşüncelerini anlama yetisini ifade eder ve şimdiye kadar yalnızca insanlara özgü olduğu düşünülüyordu.

Koko’nun Derin Duygusal Bağları

1984 yılında Koko, doğum günü için bir kedi istedi. Bakıcıları ona birkaç yavru kedi getirdi ve o, kuyruksuz küçük bir gri kediyi seçti. Ona “All Ball” adını verdi ve ona bir anne gibi baktı. Ancak birkaç ay sonra kedi bir araba kazasında öldü. Koko’nun tepkisi tüyler ürperticiydi. Yavrusunun öldüğünü duyduğunda uzun süre sessiz kaldı, sonra “üzgün”, “kötü” ve “uyuyor” işaretlerini yaptı. Günlerce ağladı ve oyun oynamayı reddetti.

Bu olay, Koko’nun sadece kelimeleri değil, aynı zamanda kayıp ve yas gibi derin duyguları da anladığını gösterdi. Bir hayvanın böyle bir şekilde yas tutması, bilim insanları için çığır açıcı bir keşifti.

Ünlüler ve Koko’nun Hayranlık Uyandıran Etkisi

Koko, dünya çapında ünlendi ve birçok insan onunla tanışmak için sıraya girdi. Onu ziyaret eden ünlülerden biri de Robin Williams’tı. Williams, Koko’nun sevdiği insanlardan biri oldu. Onlarla çekilen videoda Koko’nun Williams’ın gözlüklerini çıkardığı, ona sarıldığı ve birlikte kahkahalar attıkları görülüyordu. Ancak 2014 yılında Robin Williams hayatını kaybettiğinde, Koko’nun üzgün olduğu gözlendi. O gün boyunca gözleri dolu dolu gezdi ve normalden daha sessizdi.

Ölüm ve Son Mesajı

Koko’nun dünyaya bakışı her zaman etkileyiciydi. Ölüm hakkında sorular sorulduğunda, “Ölüler rahat bir çukura gider” şeklinde yanıt vermişti. Ancak, en büyük yankı uyandıran açıklaması ölümünden önce verdiği son mesajdı. O, insanları uyararak şu sözleri işaret diliyle dile getirdi:

“Ben gorilim. Ben çiçeklerim, hayvanım, doğayım. İnsanları severim. Dünyayı severim. Ama insanlar aptal… Koko ağlıyor. Dünyayı düzeltin! Doğaya yardım edin! Doğa sizi izliyor ve teşekkür ediyor.”

Bu mesaj, birçok kişi tarafından insanlığa bir uyarı olarak görüldü. Koko, yalnızca doğanın bir parçası olarak kendisini değil, tüm canlıların birbirine bağlı olduğunu anlatıyordu.

Bilim Dünyası ve Koko

Koko’nun yetenekleri, hayvan zekası konusundaki birçok eski görüşü değiştirdi. Onun sayesinde, hayvanların da bilinçli düşünebileceği, duygularını ifade edebileceği ve hatta yaratıcı düşünebileceği kanıtlandı. Bugün, Koko’nun eğitildiği yöntemler, başka büyük insansı maymunların dil öğrenmesini sağlamak için kullanılıyor.

Koko, 19 Haziran 2018’de 47 yaşında hayatını kaybetti. Ancak onun mirası ve verdiği mesajlar, insanlığın doğayla olan ilişkisini yeniden gözden geçirmesine sebep oldu. O sadece bir goril değil, aynı zamanda insanlarla iletişim kurabilen, sevgi ve anlayışla dolu bir bireydi.

Son Söz

Koko’nun hayatı, hayvanların sandığımızdan çok daha zeki, duygusal ve derin varlıklar olduğunu kanıtladı. O, doğayla uyum içinde yaşamanın önemini hatırlattı ve insanlara dünyaya daha duyarlı olmaları gerektiğini gösterdi.

Onun son mesajı basit ama güçlüydü: Dünyayı kurtarın. Çünkü doğa sizi izliyor.

Kaynakça

• Patterson, F. G., & Linden, E. (1981). The Education of Koko. Holt, Rinehart and Winston.
• Savage-Rumbaugh, S., & Lewin, R. (1994). Kanzi: The Ape at the Brink of the Human Mind. Wiley.
• Premack, D. (1986). Gavagai! Or the Future History of the Animal Language Controversy. MIT Press.

Düşünebilen Koko’nun Videosu

Views: 1