Dr. Can Çiftçi’nin Açıklamaları

Sağlığınızı nasıl gerçekten koruyabileceğinizi öğrenmek ister misiniz? Dr. Can Çiftçi, ömrü kısaltan üç önemli hatadan bahsediyor. Bu basit ama etkili önerilerle, sağlığınızı iyileştirebilir ve hayatınızın kalitesini yükseltebilirsiniz.

Uzun ve sağlıklı bir yaşam, sadece lüks tedaviler veya pahalı ürünlere bağlanmamalıdır. Pek çok insan, hücre yenileyici serumlara ya da ileri operasyonlara başvurmayı seçse de esas mesele, erken hastalıklara yakalanmamak ve bu hastalıkların ömrümüzü kısaltmasını engellemektir. Uzun yaşamanın sırrı, hastalıklardan korunmaktan geçer. Burada ise karşımıza çıkan en önemli üç faktör vardır. Dr. Can Çiftçi’ye göre, bu üç önemli faktöre dikkat etmek, hem hayat kalitemizi hem de ömrümüzü gözle görülür biçimde uzatabilir.

Kaynaklar arasında yapılan bilimsel araştırmalar, yaşam süresini kısaltan temel sebeplerin kalp-damar hastalıkları, kronik inflamasyon temelli sağlık sorunları ve metabolik bozukluklara dayandığını göstermektedir (Bkz. “Kronik Hastalıklar ve Nedenleri”, Önemli Akademik Yayınlar, 2018). Bu açıdan bakıldığında, sağlığımızı tehdit eden alışkanlıkları terk etmek ve yerine koruyucu önlemleri koymak kritik önem taşır.

1. Ağız ve Diş Sağlığını İhmal Etmek

Konu hangi ekonomik ya da sosyokültürel seviyede olursak olalım, pek çoğumuz maalesef diş hekimine düzenli gitmiyor ve ağız-diş bakımını göz ardı edebiliyoruz. Bu ihmal, vücudumuzun genel sağlık durumunu doğrudan etkiler. Eğer diş çürükleri, diş eti çekilmeleri ya da kronik diş eti iltihapları (gingivitis) tedavi edilmezse, bakteri ve bakteri kalıntıları kan dolaşımına karışarak sistemik çapta sorunlara yol açabilir.

Bu durum, bağışıklık sistemini sürekli meşgul eder ve vücudun başka zararlı etkenlere karşı savunmasını zayıflatır. Kanser hücrelerini yok etmesi gereken savunma mekanizmaları, bu bakterilerle savaşırken dikkati dağılabilir. Bununla bağlantılı olarak, kronik enflamasyon, kalp-damar hastalıklarının oluşum riskini de artırır (Bkz. “Diş Eti Hastalıkları ve Sistemik Etkileri”, Tıp Yayınları, 2019).

Ağız Sağlığının Diğer Hastalıklara Etkisi

• Kalp ve Damar Hastalıkları: Çürük ve diş eti iltihabı, kanda inflamatuvar belirteçleri yükselterek damarların erken yıpranmasına sebep olabilir.
• Alzheimer ve Demans Riski: Porphyromonas gingivalis gibi bakterilerin beyin dokusunda bulunması ile Alzheimer arasında bağlantı olduğuna dair araştırmalar mevcuttur.
• Diyabet (İnsülin Direnci): Tedavi edilmemiş diş eti iltihabı, insülin direncini kötüleştirebilir.
• Solunum Yolu Enfeksiyonları: Özellikle ileri yaşlarda alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları, kötü ağız hijyeniyle ilişkilendirilmektedir.

Ağız ve Diş Sağlığını Korumak İçin Öneriler

1. Düzenli Diş Kontrolü: Yılda en az iki kez diş hekimine giderek çürük, dolgu ve diş eti durumunu kontrol ettirmek.
2. Diş İpi Kullanımı: Fırçanın ulaşamadığı bölgeleri temizleyerek bakteri plağı oluşumunu azaltmak.
3. Yağ Çekme (Oil Pulling): Özellikle Hindistan cevizi yağı ile yapılan gargara, antibakteriyel ve antifungal etkiye sahiptir.
4. Yeşil Çay Tüketimi: İçerdiği kateşinler sayesinde diş eti sağlığını destekler.
5. Vitamin C Alımı: C vitamini eksikliği, diş eti problemlerine zemin hazırlayabilir.

2. Sirkadiyen Ritmin Bozulması

Sirkadiyen ritim, basitçe canlıların doğal 24 saatlik iç saatini ifade eder. Uykudan metabolizma hızına, hormonal salınımdan bağışıklık sistemine kadar pek çok fiziksel ve zihinsel işlev bu ritme göre düzenlenir. Eğer sirkadiyen ritim bozulursa, metabolik ve bağışıklıkla ilgili süreçlerde aksaklıklar ortaya çıkabilir.

Sirkadiyen Ritim ve Sağlık İlişkisi

• Diyabet ve İnsülin Direnci: Gece geç yatmak, ışığa sürekli maruz kalmak veya vardiyalı çalışmak gibi sebepler hormon dengesini etkiler ve insülin direnci riskini artırır.
• Bağışıklık Sistemi Zayıflaması: Doğal katil hücre (NK hücreleri) sayısının ve etkinliğinin azalması, enfeksiyonlara ve hatta kanser gelişimine karşı savunmasız bırakabilir.
• Melatonin Eksikliği: Melatonin hem derin uyku kalitesini artırır hem de güçlü bir antioksidandır. Gece ışığa maruz kalmak, bu hormonun salgılanmasını baskılar.

Sirkadiyen Ritmi Korumanın Yolları

1. Erken Uyumak ve Erken Kalkmak: Gece 10 ila sabah 6 arasında uyumak, doğal döngüye uyum sağlamaya yardımcı olur.
2. Mavi Işık Kaynaklarını Azaltmak: Akıllı telefon, bilgisayar ve televizyonu yatmadan en az bir saat önce bırakmak gerekir.
3. Karanlık Ortamda Uyumak: Odanın tamamen karanlık olması, melatonin salgısını destekler.
4. Sabah Gün Işığı Almak: Sabah uyanınca güneş ışığına çıkmak, beynin biyolojik saatini ayarlar.

Sağlıklı bir sirkadiyen ritim, metabolizmanın düzenli çalışmasına ve yaşlanmayı hızlandıran faktörlerin azaltılmasına yardımcı olur (Bkz. “Uyku ve Metabolizma Arasındaki İlişki”, Uluslararası Tıp Dergisi, 2020).

3. Aşırı Omega-6 Alımı

Teknolojinin gelişmesi ve hazır gıdaların artmasıyla birlikte beslenme alışkanlıklarımız da büyük ölçüde değişti. Endüstriyel şekilde üretilen tohum yağlarının (ayçiçeği, pamuk, kanola vb.) yoğun tüketimi, vücudumuzdaki omega-3 ve omega-6 dengesini bozdu. Normalde 1 omega-3’e karşı 4 omega-6 almak dengeli kabul edilirken, günümüzde bu oran ortalama 1’e 15-20’ye kadar çıkmış durumda.

Omega-6 Fazlalığının Sağlığa Etkileri

• Kronik İnflamasyon: Aşırı omega-6, enflamasyonu tetikleyerek damar duvarlarını zayıflatır. Bu, kalp krizi ve felç riskini artırır.
• İnsülin Direnci ve Obezite: Vücut metabolik dengeden çıkar; diyabet ve obezite riski yükselir.
• Kalp-Damar Hastalıkları: Yüksek düzeyde omega-6, LDL kolesterolün oksidasyonunu artırarak aterosklerozu hızlandırabilir.

Bu nedenle, asıl sorun omega-3 eksikliği değil, omega-6 fazlalığı olarak öne çıkıyor (Bkz. “Omega-6 ve Kalp Sağlığı Arasındaki Bağlantı”, Beslenme Araştırmaları Kitabı, 2021).

Omega-6 Alımını Azaltmanın Yolları

1. Tohum Yağlarını Kesmek: Ayçiçeği yağı, kanola yağı gibi yağları mümkün olduğunca az tüketmek. Yerine zeytinyağı, tereyağı veya avokado yağı tercih etmek.
2. Kaliteli Hayvansal Ürünler: Fabrika ortamında beslenen hayvanların etinde daha yüksek oranda omega-6 bulunur. Dışarıda otlayan veya organik beslenen hayvanları tercih etmek.
3. Paketli Gıdalardan Uzak Durmak: Hazır gıdaların çoğunda maliyeti düşürmek için tohum yağları kullanılır.
4. Tavuk veya Hindi Tüketirken Dikkat: Paketli tavuklar, omega-6 oranı yüksek yemlerle beslendiğinden, yağlı kısımlarından kaçınmak.

Bu Üç Faktörü Düzelttiğinizde Neler Olur?

1. Hastalıklara Karşı Direnç Artar: Bağışıklık sistemi, kronik enfeksiyon ve enflamasyonla mücadelede daha etkin hale gelir.
2. Kalp ve Damar Sağlığı Korunur: Damar tıkanıklığı, yüksek tansiyon gibi problemlerin riski azalır.
3. Metabolik Denge Sağlanır: İnsülin direnci ve obezite riski düşer.
4. Yüksek Yaşam Kalitesi Elde Edilir: Daha enerjik, daha dirençli bir bünyeyle günlük hayatı sürdürmek mümkün olur.

Yukarıda belirtilen üç önemli faktör, basit gibi görünse de ömrümüzün kalitesini ve süresini doğrudan etkiler. Özellikle kronik enflamasyonun hayat kalitesine ve yaşam süresine olumsuz etkisi çok büyüktür. Diğer yandan, sirkadiyen ritmi düzenlemek veya ağız sağlığını ihmal etmemek tamamen ücretsiz ya da düşük maliyetlidir. Bedenimizin sağlıklı kalması için gerçekten pahalı uygulamalara ihtiyaç duymadan, yaşam tarzımızı düzeltmek genellikle yeterli olabilir.

Son Söz

Bilinçli diş bakımı, sirkadiyen ritmin korunması ve aşırı omega-6 alımının engellenmesi, sağlıklı ve uzun bir yaşamın temel anahtarları arasında yer alır. Dr. Can Çiftçi’nin vurguladığı bu üç faktöre dikkat eden bireyler, sadece yılların sayısını değil, kalitesini de artırmayı hedefler. Gündelik rutinde uygulanabilecek bu basit adımlar, modern tıbbın da desteklediği temel sağlık prensipleriyle uyum içerisindedir.

Kaynakça

1. Kronik Hastalıklar ve Nedenleri, Önemli Akademik Yayınlar, 2018.
2. Diş Eti Hastalıkları ve Sistemik Etkileri, Tıp Yayınları, 2019.
3. Uyku ve Metabolizma Arasındaki İlişki, Uluslararası Tıp Dergisi, 2020.
4. Omega-6 ve Kalp Sağlığı Arasındaki Bağlantı, Beslenme Araştırmaları Kitabı, 2021.

Views: 0