Uykusuzluk Şikayeti İçin Peygamberimizin (s.a.v.) Tavsiye Ettiği İki Dua

Bazı sahabiler, uykusuzluktan veya uykuya dalma güçlüğünden (insomni) muzdarip olduklarında, bu sıkıntılarını doğrudan Peygamber Efendimize (s.a.v.) anlatmışlardır. Rivayetlerde, Efendimizin onlara öğrettiği iki farklı dua sayesinde uykusuzluk sorununun hafiflediği aktarılır. Aşağıda bu duaların hem okunuşu hem de Arapça metinleri ve kısaca anlamları yer almaktadır.

1. Uykusuzluk Şikâyeti İçin Birinci Dua

Rivayet Kaynağı

• Kaynak: Tirmizî, rivâyet: Hâlid ibn Velîd (r.a.)
• Öz Bilgi: Hâlid ibn Velîd (r.a.), Peygamber Efendimize (s.a.v.) gelip uykusuzluktan şikâyette bulunur. Resûlullah (s.a.v.) kendisine bazı “kelimeler” (dua cümleleri) öğretir ve “Onları söylediğinde rahat uyursun” buyurur.

Arapça Metin ve Okunuş

Arapça Metin:

اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ
وَمَا أَظَلَّتْ
وَرَبَّ الأَرَاضِينَ
وَمَا أَقَلَّتْ
وَرَبَّ الشَّيَاطِينِ
وَمَا أَضَلَّتْ
كُنْ لِي جَارًا مِنْ شَرِّ خَلْقِكَ كُلِّهِمْ جَمِيعًا
أَنْ يَفْرُطَ عَلَيَّ أَحَدٌ
أَوْ يَبْغِيَ عَلَيَّ
عَزَّ جَارُكَ
وَجَلَّ ثَنَاؤُكَ
وَلَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ

Türkçe Okunuş:

“Allâhümme rabbe’s-semâvâtis-seb‘i
ve mâ ezallet,
ve rabbe’l-arâdîne ve mâ ekallet,
ve rabbe’ş-şeyâtîni ve mâ edallet,
kün lî câran min şerri halkike küllihim cemî’an,
en yefruta aleyye ehadün ev en yebğıye aleyye,
‘azze câruke ve celle senâuke,
ve lâ ilâhe illâ ente.”

Kısa Anlam / Meali

“Ey yedi kat göğün ve onların gölgesinde barındırdığı her şeyin,
yeryüzlerinin ve onların taşıdığı her şeyin,
şeytanların ve onların sapıttığı her şeyin Rabbi olan Allah!
Bütün mahlûkatının (yarattıklarının) şerrinden beni korumanı istiyorum.
Hiç kimse bana baskın çıkmasın, zulmetmesin.
Senin koruyup kollaman büyüktür (çok yücedir),
şanın (övgün) yücedir,
Senden başka ilâh yoktur.”

(Duanın meali kısaltılarak verilmiştir; her satırı detayıyla çevirmek de mümkündür.)

2. Uykusuzluktan Kurtulmak İçin İkinci Dua

Rivayet Kaynağı

• Kaynak: İbn Sünnî, rivayet: Zeyd bin Sâbit (r.a.)
• Öz Bilgi: Zeyd bin Sâbit (r.a.) “Bende meydana gelen uykusuzluğu (uyuyamama hâlini) Rasulullah’a (s.a.v.) şikâyet ettim. Hz. Peygamber (s.a.v.) bana bir dua öğretti ve ben de onu okudum; Allah benden uykusuzluğu giderdi” şeklinde anlatır.

Arapça Metin ve Okunuş

Arapça Metin:

اللَّهُمَّ غَارَتِ النُّجُومُ
وَهَدَأَتِ الْعُيُونُ
وَأَنْتَ حَيٌّ قَيُّومٌ
لَا تَأْخُذُكَ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ
يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ
أَهْدِئْ لَيْلِي
وَأَنِمْ عَيْنِي

Türkçe Okunuş:

“Allâhümme ğâratin-nücûmu
ve hedeetil-uyûnu,
ve Ente Ḥayyün Ḳayyûmün,
lâ te’ḫuzüke sine-tün ve lâ nevmün,
yâ Ḥayyü yâ Ḳayyûmü ehdi’ leylî ve enim aynî.”

Kısa Anlam / Meali

“Allah’ım! Yıldızlar battı, gözler sükûnete erdi.
Sen ise Hayy ve Kayyûm’sun (diri ve her şeyi ayakta tutansın).
Ne uyuklama, ne de uyku Sana asla yaklaşmaz.
Ey Hayy, ey Kayyûm, gecemi huzura kavuştur, gözlerime uyku ver.”

Zeyd bin Sâbit (r.a.) aktarıyor ki: “Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bu duayı okumamı emretti. Okudum ve Allah benden uykusuzluğu giderdi.”

3. Uykusuzluk (Uyku Bozukluğu) Nedir?

• Tıp dilinde “insomnia” olarak bilinen uykusuzluk, uykuya dalmada, sürdürmede veya yeterli kalitede uyku almada yaşanan sıkıntı olarak tanımlanır.
• Bazı sahabiler de, modern dönem insanları gibi, geçici veya kalıcı uykuya dalamama sorunları yaşamış ve bunu Hz. Peygamber (s.a.v.)’e danışmışlardır.
• Peygamber Efendimizin verdiği bu manevi reçeteler, uykusuzluk anlarında, maddî ve tıbbi tedbirlerin yanı sıra manevi destek amacıyla uygulanmıştır.

4. Kaynaklar ve Değerlendirmeler

1. Tirmizî, Daavât (Dua Bölümü)
   • Hâlid ibn Velîd rivayetindeki uykusuzluk duasını içerir.
2. İbn Sünnî, ‘Amelü’l-Yevm ve’l-Leyle
   • Zeyd bin Sâbit’in (r.a.) uykusuzluk şikâyetini ve Peygamberimizin öğrettiği duayı aktarır.
3. Diğer Hadis Mecmuaları
   • Benzer şekilde, duâ mecmualarında ve Riyâzü’s-Sâlihîn gibi eserlerde de bu ve benzeri dualar “gece huzuru ve sükûn duası” başlığı altında yer alır.

Not: Bu dualar, tıbbi yardım gerektiren kronik uykusuzluk durumlarında destekleyici manevi çare olarak görülmelidir. İslâm, hem maddi hem de manevi tedbirlere başvurmayı teşvik eder.

5. Özet ve Son Tavsiyeler

• Kalp ve Niyet: Bu duaları okurken, tamamen Allah’a yönelmek ve samimi bir kalple yardım dilemek esastır.
• Manevi Tedbir ve Tıbbi Tedbir Beraber: Kalıcı veya şiddetli uykusuzluk problemlerinde, doktorla istişare etmek ve gerekli tıbbi çözümlere başvurmak ihmal edilmemelidir.
• Dua Sırasında Ortam Hazırlığı: Rahat ve sakin bir ortamda (örneğin, yatmadan hemen önce) bu duaların okunması önerilir. Ayrıca Felak-Nâs, Âyetü’l-Kürsî ve İhlâs sûrelerinin de okunması tavsiye edilir.

Allah, bu duaları okuyan herkese huzurlu bir uyku, güçlü bir iman ve sükûnet versin.

Views: 13