Namazın Sünnetleri

Namaz, İslam dininde farz, vacip ve sünnet yönleriyle ele alınan kapsamlı bir ibadettir. Farzlar, namazın olmazsa olmaz kurallarıdır; vacipler, terk edilmesi halinde namazın mekruh hale gelmesine sebep olan unsurlardır. Sünnetler ise, Hz. Muhammed (s.a.v.)’in sürekli yaptığı ve ümmetine tavsiye ettiği ibadet ve uygulamalardır. Namazın sünnetleri, hem ibadetin faziletini artırır hem de müminin Allah’a yakınlaşmasını sağlar.

Sünnetler, fıkıh ilminde güçlü delillere dayanan ve uygulanması tavsiye edilen hükümlerdir. Namazın sünnetleri, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) fiilleri, hadisleri ve sahabenin tatbikatlarıyla şekillenmiştir. Bu yazıda, namazın sünnetlerinin tanımı, çeşitleri, önemi ve detayları ele alınacaktır.

Namazın Sünnetlerinin Tanımı Ve Önemi

Sünnet kelimesi, Arapça kökenli olup “yol, yöntem, adet” anlamına gelir. Fıkıh ilminde ise sünnet, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) sözlü ve fiili uygulamaları ile sahabenin benimsediği dini uygulamalar anlamına gelir. Namazın sünnetleri, farz namazlara ek olarak kılınan ve Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından sürekli uygulanmış olan namazlardır.

Namazın sünnetlerini yerine getirmek, mümin için sevap ve fazilet kazandırırken, terk edilmesi durumunda günah yazılmaz. Ancak, sürekli olarak sünnetleri terk etmek, ibadet şuurunun zayıflamasına neden olabilir. (İmam Nevevi, Riyazü’s-Salihin)

Kur’an-ı Kerim’de sünnetin önemi şöyle vurgulanmıştır:

وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا

(Ve mâ âtâkumur rasûlü fehuzûhu ve mâ nehâkum anhu fentehû)

“Peygamber size neyi verdiyse onu alın, sizi neden sakındırdıysa ondan kaçının.”

(Kur’an-ı Kerim, Haşr Suresi, 7. Ayet)

Bu ayet, sünnete uymanın bir Müslüman için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

Namazın Sünnetlerinin Çeşitleri

Namazın sünnetleri, namaz içinde yapılan sünnetler ve namazdan önce ve sonra kılınan sünnetler olmak üzere iki gruba ayrılır:

1. Namaz İçindeki Sünnetler
2. Namazdan Önce Ve Sonra Kılınan Sünnet Namazlar

Bu iki ana kategori, namazın sünnet yönünü tamamlayıcı unsurlardır. Şimdi bunları detaylı olarak inceleyelim.

1. Namaz İçindeki Sünnetler

Namazın içinde yer alan sünnetler, namazın hem ruhani derinliğini artırır hem de ibadetin daha disiplinli şekilde eda edilmesini sağlar. Namaz sırasında sünnet olan uygulamalar şunlardır:

1.1. Ezan Ve Kamet Getirmek

Namaz öncesinde ezan ve kamet getirmek sünnettir. Ezan, İslam toplumunda namazın vaktinin geldiğini duyururken, kamet ise namaza başlamadan önce cemaati yönlendirir.

Hz. Peygamber (s.a.v.), Bilal-i Habeşi’yi ezan okumakla görevlendirmiş ve müminleri ezan ve kamet konusunda teşvik etmiştir. (Sahih-i Buhari)

1.2. Namaza Başlarken Tekbirleri Eller Kaldırarak (Raf’ul Yedeyn) Almak

Hz. Peygamber (s.a.v.), namaza başlarken ve rükûa giderken ellerini omuz hizasına kadar kaldırırdı. Bu uygulama, Hanefi mezhebinde sünnet, diğer mezheplerde ise müstehap kabul edilmiştir.

1.3. Sağ Elin Sol Elin Üzerine Konulması

Namaz sırasında sağ elin sol elin üzerine konulması sünnettir. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) bu şekilde namaz kıldığı rivayet edilmiştir. (Ebu Davud, Salat, 75)

1.4. Sükût Ve İçten Dua Etmek

Namazın başlangıcında sübhâneke duasını okumak sünnettir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), namaza başladığında şu duayı okurdu:

سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ وَتَبَارَكَ اسْمُكَ وَتَعَالَى جَدُّكَ وَلَا إِلٰهَ غَيْرُكَ

(Sübhâneke Allahumme ve bihamdike ve tebârekesmüke ve teâlâ cedduke ve lâ ilâhe ğayruke)

“Allah’ım! Seni her türlü eksiklikten tenzih ederim, senin adın mübarektir, şanın yücedir, senden başka ilah yoktur.”

Bu dua, namazın huşu içinde kılınmasını sağlar ve maneviyatı güçlendirir.

1.5. Rükû Ve Secdede Üç Kez Tesbih Söylemek

Rükûda ve secdede en az üç kere “Sübhâne Rabbiyel Azîm” ve “Sübhâne Rabbiyel A’lâ” demek sünnettir.

سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ

(Subhane Rabbiyel Azîm)

“Yüce Rabbimi tesbih ederim.”

(Tirmizi, Salat, 59)

Bu tesbihler, müminin Allah’a olan bağlılığını güçlendirir.

1.6. Selam Vermeden Önce Dualar Okumak

Namazın son oturuşunda Allah’tan af dilemek ve dua etmek sünnettir. Hz. Peygamber (s.a.v.), selamdan önce şu duayı okurdu:

اللَّهُمَّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي ظُلْمًا كَثِيرًا فَاغْفِرْ لِي

(Allahumme inni zalemtü nefsî zulmen kesîran fağfir lî)

“Allah’ım! Kendime çok zulmettim, beni affet.”

(Sahih-i Buhari)

2. Namazdan Önce Ve Sonra Kılınan Sünnet Namazlar

Namazın öncesinde ve sonrasında kılınan sünnet namazlar, farz namazları tamamlayan nafile ibadetlerdir. Bunlar:

1. Sabah namazının sünneti (2 rekât)
2. Öğle namazının sünnetleri (4 rekât önce, 2 rekât sonra)
3. İkindi namazının sünneti (4 rekât)
4. Akşam namazının sünneti (2 rekât)
5. Yatsı namazının sünnetleri (2 rekât sünnet, 3 rekât vitir)

Bu sünnetler, Hz. Peygamber (s.a.v.)’in düzenli olarak kıldığı namazlardır ve kılınmaları büyük sevaptır.

Son Söz

Namazın sünnetleri, farzları tamamlayıcı ve maneviyatı artırıcı bir rol oynar. Hz. Peygamber (s.a.v.), sünnetleri asla terk etmemiş ve ümmetine de tavsiye etmiştir. Müslümanlar için sünnetleri uygulamak, ibadet bilincini güçlendirir ve Allah’a olan yakınlığı artırır. Bu sebeple, sünnet namazlara önem vermek, ruhani huzur ve ahiret için büyük kazanç sağlar.

Kaynakça

• Sahih-i Buhari
• Sahih-i Muslim
• Tirmizi
• Ebu Davud
• İmam Nevevi, Riyazü’s-Salihin
• İmam Malik, Muvatta
• İmam Şafiî, Al-Umm

Views: 2