Babil: Tanrının Kapısı ve Kayıp Medeniyetin Hikayesi

Mezopotamya’nın kalbinde bir şehir yükseldi: Babil. Tarihin en görkemli uygarlıklarından biri olan Babil, ilk yazılı kanunlardan modern astronomiye kadar pek çok keşfe ev sahipliği yaptı. Dünyanın Yedi Harikası’ndan biri olan Asma Bahçeleri, efsanelere konu olan Babil Kulesi ve büyüleyici sarayları ile çağının en gelişmiş kentlerinden biri oldu. Ancak, tarihte Tanrı’nın gazabına uğrayan şehir olarak da anılan Babil, zaferleri ve trajedileriyle insanlığın kolektif hafızasında unutulmaz bir iz bıraktı.

Babil’in Kökenleri: Bir Medeniyetin Doğuşu

“Tanrının Kapısı” anlamına gelen Babil’in adı, ilk olarak Akad metinlerinde geçer. Ancak, kentin Sümerler dönemine kadar uzandığı düşünülmektedir. Babil’in Sümerce adı “Kadira”, yine tanrının kapısı anlamına gelir.

Babil, tarih sahnesine büyük bir güç olarak çıkmadan önce Sümer şehir devletlerinin egemenliği altında bulunuyordu. MÖ 2300’lü yıllarda Akad Kralı Sargon, Babil’i ele geçirerek burayı imparatorluğunun merkezi haline getirdi. Ancak kentin asıl yükselişi, MÖ 18. yüzyılda Amori Kralı Hammurabi’nin tahta çıkışıyla başladı.

Hammurabi döneminde Babil, Mezopotamya’nın en büyük ve en güçlü şehirlerinden biri oldu. Tarih boyunca birçok halk Babil’i yurt edindi: Amoriler, Akadlar, Keldaniler, Asurlular ve Persler… Ancak, kentin en parlak dönemi Keldaniler döneminde yaşandı. Babil, görkemli sarayları, gelişmiş tarım sistemleri ve ileri bilim anlayışıyla antik çağın en önemli şehirlerinden biri haline geldi.

Babil’in Yedi Harikası: Asma Bahçeleri Bir Efsane mi?

Babil’in en büyük gizemlerinden biri de Asma Bahçeleri’dir. Antik çağın Yedi Harikası arasında yer alan bu bahçeler, tarihin en büyüleyici mühendislik başarılarından biri olarak kabul edilir.

Efsaneye göre, Kral II. Nabukadnezar, Medli eşi Kraliçe Amitis için bu bahçeleri inşa ettirdi. Kraliçe, doğup büyüdüğü İran’ın yemyeşil vadilerini özleyince, kral ona çölün ortasında bir cennet yaratmaya karar verdi.

Asma Bahçeleri Nasıl İnşa Edildi?

• Fırat Nehri’nden özel su kanalları ile beslenen bir sulama sistemi kuruldu.
• Kat kat yükselen teraslara farklı bitkiler, ağaçlar ve çiçekler ekildi.
• Bölgedeki sıcak ve kurak iklimde hayatta kalabilecek bitki türleri özel olarak seçildi.
• Bahçelerin en üst kısmına kadar suyun taşınabilmesi için gelişmiş bir mekanik sistem kullanıldı.

Ancak Babil metinlerinde Asma Bahçeleri’nden bahsedilmez. Ayrıca, yapılan arkeolojik kazılarda kesin bir kanıt bulunamamıştır. Bu nedenle, bazı tarihçiler bahçelerin bir efsane olabileceğini, bazıları ise aslında Babil’de değil, Asur topraklarında inşa edildiğini iddia etmektedir.

Babil’in Mimari Harikaları: Tanrıya Ulaşmak İçin İnşa Edilen Kule

Babil’in en ünlü yapılarından biri de Babil Kulesi’dir. Efsaneye göre, insanoğlu Tanrı’ya ulaşmak için bu devasa kuleyi inşa etmeye çalıştı. Ancak Tanrı, insanları kibirleri yüzünden cezalandırarak dillerini birbirine karıştırdı ve onları dünyanın dört bir yanına dağıttı.

Babil Kulesi, MÖ 6. yüzyılda Nabukadnezar tarafından yeniden inşa edildi ve yaklaşık 90 metre yüksekliğe sahipti. Yedi katlı olan kule, her katında farklı bir sembolik anlam taşıyordu:

1. Toprak
2. Ateş
3. Bitkiler
4. Hayvanlar
5. İnsanlar
6. Gökyüzü
7. Melekler ve Tanrı

Babilliler, bu kule sayesinde Tanrı Marduk’a ulaşabileceklerine inanıyorlardı. Ancak, Babil’in farklı milletlerce işgal edilmesiyle kule defalarca yıkıldı ve sonunda tamamen harap oldu.

Babil’in Bilime Katkıları: Matematikten Astronomiye

Babil, sadece mimari harikalarıyla değil, bilim ve sanat alanındaki gelişmeleriyle de tarihe damga vurdu. Günümüzde kullandığımız birçok bilimsel sistemin temelleri Babil’de atıldı.

• Tarihteki ilk sayı sistemi burada geliştirildi. Babilliler, 60 tabanlı sayı sistemini kullanıyorlardı ve bu sistem, günümüzde hala saatler ve açılar için kullanılmaktadır.
• İlk Ay Takvimi burada ortaya çıktı. Babilliler, Güneş ve Ay’ın hareketlerini gözlemleyerek zaman hesaplamaları yaptılar.
• Astronomi ve astroloji konularında büyük ilerlemeler kaydettiler. Yıldızların hareketlerini inceleyerek gökyüzü haritaları oluşturdular.
• Tarihteki ilk yazılı yasalar, Hammurabi Kanunları burada yazıldı. Bu yasalar, “Kısasa kısas” mantığıyla düzenlenmişti ve cezalar oldukça sertti.

Babil’in Yıkılışı ve Unutuluşu

Babil, tarihin en büyük şehirlerinden biri olmasına rağmen, zaman içinde gücünü kaybetti. Persler, MÖ 539’da Babil’i ele geçirdiğinde şehir yıkılmamıştı, ancak eski görkemini de kaybetmişti.

Daha sonra Büyük İskender, Babil’i imparatorluğunun başkenti yapmak istedi. Ancak burada hastalanarak hayatını kaybetti. Onun ölümüyle birlikte Babil, tamamen gözden düşmeye başladı.

Babil’in Çöküşünün Nedenleri

• Askeri işgaller ve sürekli savaşlar
• Ekonomik çöküş ve tarımsal üretimdeki azalma
• Fırat Nehri’nin yatağının değişmesi
• Dini ve siyasi çatışmalar

Orta Çağ boyunca Babil unutulmaya yüz tuttu ve kalıntıları kumlar altında gömülü kaldı. 19. yüzyılda yapılan arkeolojik kazılar, Babil’i yeniden gün yüzüne çıkardı.

Babil’in Son Darbesi: Saddam Hüseyin ve Modern Babil

yüzyılın sonunda, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, Babil’i yeniden canlandırmak istedi. Antik şehri restore ederek, Babil’in eski ihtişamını geri getirmeyi hedefledi. Ancak, bu restorasyonlar sırasında tarihi kalıntılar büyük zarar gördü.

2003 Irak İşgali ve Babil’in Son Tahribatı

• Amerikan ve koalisyon güçleri, Irak’ı işgal ettiğinde Babil büyük hasar gördü.
• Antik yapılar askeri üs olarak kullanıldı, ağır araçlar tarihi bölgelere zarar verdi.
• Birçok arkeolojik eser tahrip edildi ve kaçırıldı.

Babil’in kalıntıları, 2019 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Ancak, şehir hala savaşın izlerini taşıyor.

Son Söz

Babil, tarihin en görkemli şehirlerinden biri olarak yükseldi, Tanrı’ya meydan okumakla suçlandı ve sonunda yok oldu. Ancak, bilime, sanata ve hukuka yaptığı katkılarla insanlığın kolektif hafızasında sonsuza dek yaşamaya devam edecek.

Göz alıcı sarayları, Babil Kulesi ve Asma Bahçeleri’yle bir efsane olan bu şehir, tarihin en büyük uygarlıklarından biri olarak anılmaya devam edecek.

Views: 2